Het nieuwe album van BJ Baartmans is eenvoudig van opzet: een man, zijn liedjes, een stel (snaar-)instrumenten en een producer die hand en spandiensten verleent om alles vast te leggen. Dat gebeurde in een boerderij in Drenthe en het resultaat heet Huis, vol mooie liedjes waarin hij dicht bij zichzelf blijft maar tegelijk met zijn lichthees stemgeluid de gewone wereld van iedereen beschrijft, met warme woorden van bezieling of heimwee, onthechting of troost.
Als instrumentalist hoort BJ Baartmans bij de top van Nederland en dat blijkt nog maar eens als je naar Huis luistert, natuurlijk is er het sterke gitaarspel, maar ook banjo, mandoline, bouzouki, piano, bas of mondharmonica klinken goed in zijn handen. Producer Wouter Planteijdt voegt hier en daar gitaar, bas of percussie toe, in Laat Los lijkt dat het op locatie aanwezige potten- en pannenwerk te zijn, waardoor een lekker primitief, maar urgent geluid ontstaat dat wonderschoon uitpakt. Baartmans schreef dit nummer vrij naar Eyes On The Prize van Pete Seeger (die het overigens op zijn beurt als folkzanger ook weer ergens anders heeft opgepikt). Hoewel folk en blues altijd al doorschemerden in de platen van Baartmans zijn die genres nu wat prominenter aanwezig, bijvoorbeeld in Krediet (met mondharmonica), vol bespiegelingen over de kredietcrisis waarmee hij een lange folktraditie in ere houdt:
de spaarpot is geplunderd
wat rest aan zekerheid
een huizenhoge rekening
van geleende vrije tijd
betaal je zo de prijs
van een leven op krediet
bodemloze wensput
emotioneel failliet
In het intense Reis is het juist een heerlijk folky banjo die zich in je poriën nestelt. Maar Huis herbergt ook een fijn jazzy uitstapje met Kop In t Zand en tussen al het nieuwe werk vind ik zelfs een oudje terug, zij het vermomd in een totaal ander jasje. Regen verscheen eerder al op Wild Verband als een fijne ballade met keyboards, nu is het een prachtig verstild liedje geworden met sobere gitaarnoten en subtiel melancholieke mondharmonica.
Het is alweer vier jaar geleden dat Voor/Achter uitkwam, daarop stonden zowel nieuwe liedjes als een overzicht uit zijn hele repertoire en flink wat gasten waarmee BJ Baartmans vierde dat hij 30 jaar in de muziek zat. Vervolgens zat hij muzikaal bepaald niet stil (hij heeft een eigen studio, speelt mee in diverse projecten, in het najaar bijvoorbeeld met Amy Speace en Cara Luft) maar het duurde even voor de opvolger verscheen. Het wachten daarop was meer dan de moeite waard, Huis is een prachtige verzameling overpeinzingen van iemand die het aandurft om met hier en daar de nodige zelfspot dicht bij zichzelf te blijven. De spaarzame instrumentatie geeft de poëtische teksten alle ruimte en zo creëert hij een wereld die dezelfde is als die van alledag, maar in zijn woorden heel bijzonder wordt. Huis is een plaat om te koesteren.
Mirjam Adriaans