Yoik met
Turkse touch
Ik begrijp dat de markt voor muziek uit het hoge Noorden in Nederland en België niet erg groot zal zijn. Toch kom ik regelmatig CD's tegen waarvan ik het onbegrijpelijk vind dat die zo slecht verdeeld worden. Zo duurde het bijna 2 jaar voordat ik in bezit kwam van de CD Vilddas (gelijknamig). Je zou wensen dat distributeurs als Music&Words of Choice Music iets meer aandacht aan Scandinavische producties schonken.
Vilddas is een Sami-groep. Een van oorsprong natuurvolk dat leeft in het uiterste noorden van Scandinavië. Een volk dat eeuwenlang geïsoleerd leefde, vervolgd is vanwege haar godsdienst (Shamanisme), maar de laatste 30 jaar meer en meer zelfbewust naar buiten treedt (met als wegbereiders o.a. Mari Boine en Wimme) Dat zelfbewustzijn uit zich o.a. in de Sami-Grand Prix, onderdeel van een jaarlijks groot festival in Kautokeino, waarop Sami-muzikanten en Yoikers elkaar ontmoeten.
De Yoik is een typische muziekuiting van de Sami.. Een verhalend miniatuurtje, soms niet meer dan enkele regels, waarin onderwerpen als natuur, gevoel, mensen of plaatsen voorbij komen. Soms ook woordloos om gevoelens de ruimte te geven.
Bij de eerste tonen van Vilddas waan je je eerder aan de oevers van de Bosporus dan in het hoge noorden. Dat komt door de niet alledaagse combinatie van instrumenten die Villdas gebruikt: Turkse Ud (Marko Jouste), Klarinetten, Turkse Rietfluit =Ney en keyboards (Mikko Vanhanen), drums/percussie (Karo Sampela) en de stem van Anukka Hirvasvuopio.
Mooie aanpak van Vilddas. Een verkorte "kursus" in wat de Yoik nu eigenlijk is via 3 korte traditionele Yoiks (niet begeleid). Daarnaast 9 eigen nummers gecomponeerd in de Sami-traditie maar zéér eigentijds door instrumentarium en arrangementen.
Een verbinding tussen Turkse en Sami-muziek is niet vanzelfsprekend. Zelfs zéér onwaarschijnlijk. Op de CD van Vilddas werkt het wel. Een nummer als Dán ija kent een echte Mediterrane opening met een duet tussen de (fretloze) Ud en het hese geluid van de Ney. Pas als Hirvasvuopio inzet verandert het nummer van karakter. Nog een juweeltje, het nummer "The Days Growing From The Sun". Het nummer is even mooi als de prachtige titel doet vermoeden. Een ambient-achtige opening wordt gevolgd door adembenemend samenspel tussen Ud, klarinet en percussie.
Ook Marko Jousto neemt een aantal zangpartijen voor zijn rekening. In stijl doet hij erg denken aan Wimme. Een beetje rauw en ongepolijst. Dat levert mooie contrasten op in duetten met Hirvasvuopio (o.a. in Báze Dearvan).
Eén van de mooiste nummers is Biegga ("The Wind"). De groep krijgt hier versterking van een viertal strijkers. Die strijkers leggen een mooie (staccato) basis, waarop wonderschoon samenspel tussen Ud en (Turkse?) klarinet volgt. Intelligent gebruik van percussie/drums, zorgvuldig (spaarzaam) gebruik van geprogrammeerde keyboards en loepzuivere vocalen zorgen voor een zeer evenwichtig nummer waar het vakmanschap van afstraalt.
Niet via de normale kanalen beschikbaar dus. De liefhebber kan hem echter wel bestellen via internet: www.digelius.com
Paul - Waardering: 8