Na de in veel teleurstelling gedrenkte klanken van Kitchen Table Blues, richt JW Roy zijn aandacht nu op Brabantstalige rootsmuziek. Zijn nieuwe plaat Laagstraat 443 is een logboek van het normale leven. De plaat geeft precies weer waar de zanger nu staat. Gretig kijkt hij weer veel om zich heen. Want voel je je goed, kijk je naar buiten. Freelance journalist Sjak Janssen luisterde naar een demo van het nieuwe album, sprak met de rootszanger en ook met diens jeugdvriend, gitarist en backround vocalist Ruud van den Boogaard.
20 en 21 mei presentatie Laagstraat 443
- tekst en foto: Sjak Janssen -
Het is wonderlijk welke weg de geschiedenis van muzikanten aflegt. Sommige worden gekoesterd, vergeten, verdrongen om soms weer naar boven gehaald te worden. De meeste lopen echter alleen maar wilde dromen achterna. Uitgerekend JW Roy is daarin een uitzondering. Hij is wereldberoemd in de Kempen en inmiddels ook uitgegroeid tot een stabiele factor in het nationale popwereldje.
Een aantal jaren terug werd de term "Brabantia" aan zijn muziekstijl geplakt. "Bramericana" is een betere omschrijving. Een treffende omschrijving om zijn nieuwe plaat "Laagstraat 443"onder aandacht te brengen is bijna onmogelijk. Want de nieuwe nummers zijn diep geworteld in de Kempische zandgrond.
Duwde vorig jaar "Kitchen table blues" al een emotionele brok in de keel, met zijn donkere soulstem en zijn doorleefde liedjes bezorgt JW zijn gehoor nu een regenbooggezicht waarop glimlachen van herkenning waarin verbrabantste Americana, soul, blues en folk hand in hand gaan. De rootszanger weet zich daarbij in de rug gesteund door jeugdvriend, gitarist en backround vocalist Ruud van den Boogaard en producer en allround muzikant Gabriël Peeters.
Behalve dat "Laagstraat 443" diepgang bevat, is de plaat ook muzikaal bekeken boeiend. De songs waaieren breeduit en bevatten toch veel rust. De meeste nummers kleuren de wereld niet fleurig of vrolijk, maar stemmen vreemd genoeg ook niet verdrietig. De donkerromantische songpracht zet aan tot nadenken. De teksten roepen herinneringen op en nopen tot overdenken. De cd fascineert, ontroert, zaait twijfel en verschaft hoop. Of toch weer niet. Zoals "Cis Verdonk", een lied van Gerard van Maasakkers in een nieuwe jas gestoken. Maar ook "As Ge Ooit" bevat onsterfelijke raakvlakken met de Brabantse volkscultuur van van Maasakkers. Bovenal is "Laagstraat 443" een vreselijk, zeg maar gerust vleselijk, volwassen plaat waarvan gevoelige zielen kippenvel krijgen. Meeslepende romantiek, levensecht, melodrama, kleinigheidjes, het bestaat nog. Maar hoe is het mogelijk dat JW Roy zomaar een Brabantstalige plaat uit de lucht laat vallen? Wat heeft hem en Ruud van den Boogaard gedreven en in hoeverre is hier sprake van een eenmalig Brabants treffen?
Meteen raak
Wie nog denkt dat country en soul gescheiden werelden zijn, heeft nooit platen van JW Roy gehoord. Deze roerganger van de moderne volksmuziek zoekt altijd zijn eigen weg en paart de warmbloedigheid van de soul aan het heldere, meeslepende van de country. Het aardige daarvan is dat je tevoren nooit weet welke afslag hij daarbij neemt. Soms klinken zijn liedjes als die van een dromerige troubadour. Dan weer schakelt hij vrienden in om er zo nu en dan meer op los te kunnen rocken. Maar ook dan met flink wat Americana invloeden, zoals te horen is op de cd: "Keep it Coming".
Nu, na een zware periode, lijkt de rust wedergekeerd. Op "Laagstraat 443" is JW Brabantstalig aanwezig met verstilde liedjes. Met in de hoofdrol Ruud van den Boogaard. De titel van de nieuwe plaat verwijst naar zijn adres. Zijn huis werd omgebouwd tot een opnameruimte zodat er in alle rust gewerkt kon worden.
‘Het is toch wel raar,' zegt Ruud, ‘om bij mij thuis een plaat op te nemen. Het was altijd vrijdagmiddag tot we begonnen. Zo tegen de middag, de volgende dag, gingen we dan door. Dat was het eigenlijk. Zo hebben we dat drie keer achterelkaar gedaan. Alles bij elkaar hebben we maar een paar dagen echt opgenomen. Van tevoren hebben we enkele nummers wel gerepeteerd, maar meestal begonnen we gewoon en zagen we wel waar het schip zou stranden. Bij een paar liedjes was het meteen raak. Sommige moesten we enkele keren opnemen en bij opname dachten we naderhand: laat dit liedje maar even zitten dan zien we later wel of we er iets mee kunnen.'
Zenuwen
Creatief bezig kost kruim en kan onzekerheid oproepen. Ruud: ‘Als er iets opgenomen wordt, ga ik nadenken over hoe ik het direct ga doen. Tijdens concerten heb ik dat ook wel. Maar ben je ergens mee bezig, moet je in het spel blijven zitten. Dan gaat het zoals het moet gaan. Je moet niet nadenken. Maar ik ben niet zo gewend om akoestisch te spelen. Dat roept extra spanning op. Die eerste dag: Oei, oei, er wordt opgenomen. Dan is het van: ja, het moet wel goed gaan. Weet je niet? Dat merkte ik aan mijn zenuwen. Maar omdat het bij mij thuis was, kon alles bij wijze van 10 keer opnieuw opgenomen worden. Bovendien kennen we elkaar goed. En hoe langer je ergens bezig bent, hoe beter het. Langzaam valt dan die spanning wel van je af. Ik heb ook iets aparts met Brabantse liedjes. Vroeger schreef ik die al veel. Die drive is lang weggeweest en is nu helemaal terug. Dat gevoel heb ik bij Engelstalige liedjes niet. Ik heb ook nooit echt naar Engelstalige teksten geluisterd, moet ik zeggen. Maar nu, hup, knal, en het is meteen wat het is. Je hoeft niet na te denken waar het over gaat, de boodschap dringt meteen naar binnen.'
Zonder drank geen klank
Terwijl Ruud verder vertelt over het belang van de nieuwe plaat, verschijnt Jan-Willem in cultureel centrum den Herd te Bladel waar direct filmopnames gaan plaatsvinden om de nieuwe single: "Nie meer goed" via een videoclip te kunnen lanceren. In een "3 voor 12" T-shirt, een kwalitatief hoog staand alternatief popprogramma van de VPRO, verontschuldigt de rootszanger zich dat hij zo laat is. Hij stapte al vroeg in zijn auto, knak, en het krenk deed het niet meer. De moderne techniek, wat heb je eraan? Als troost slenteren we even later naar de theaterzaal waar een rolstoel plompverloren op het podium staat te wachten. ‘Daar mag de cameraman zich in laten bewegen tijdens de opnames,' verklaart Kees (Monkeyman) Spruit als hij een soort Beatle-gitaar uit zijn koffer haalt.
Terwijl besproken wordt hoe de clip eruit moet komen zien en hoe de opnames moeten gaan gebeuren, wordt de rolstoel toch maar van het podium gehaald en wordt er gediscussieerd of de twee muzikanten staan of zittend voor de camera's mogen verschijnen. Als die beslissing genomen is, zitten we even later weer aan de bar. Want zonder drank geen klank. Als de eerste kopjes en glazen verschijnen, rollen de woorden automatisch uit JW zijn mond.
JW Roy met op de achtergond Ruud van den Boogaard - foto: Sjak Janssen
‘Ik heb het zo druk dat ik alles er tussendoor moet doen. De kinderen, hè. Ik moet 's morgens heel vroeg op. Zo tegen kwart over zes, half zeven. Tot twee uur 's nachts blijven schrijven, ja dat gaat niet. Waarom ik nu in het Brabants zing? Dat is ooit begonnen met Gerard van Maasakkers. Een paar jaar geleden heb ik "As ge Ooit" samen met Gerard opgenomen. Dat lied loopt toch wel goed. Schrijf je in je eigen taal, blijf je dichter bij huis, dichter bij jezelf. In het begin ging me dat niet zo makkelijk af. In het Engels kon ik me verbergen achter de indirectheid van een "vreemde taal". Nu is het net andersom. Er is geen vertaalstap nodig. Niet voor mij en niet voor de luisteraar. Ik zie daar wel toekomst in. De teksten zijn veel vanzelfsprekender met dit verschil dat aan de betekenis van de woorden niet aan te ontkomen is. Ik merk dat ook met optredens. De liedjes gaan meteen naar binnen. De nieuwe single bijvoorbeeld is heel persoonlijk. Het gaat over iemand die ik goed ken. Dat is ook het verschil met de vorige plaat. Die veel meer over mezelf ging. Je bent bezig met iets en dat geeft toch weer waar je op dat moment staat. Als je je ellendig voelt, kijk je naar binnen. Gaat het goed met je, kijk je naar buiten. Nu loopt het allemaal goed met me en kijk ik rond. Overal zie je dan veel kleine persoonlijke dingen die ik kan gebruiken. Ik zet die om naar liedjes. Of ik een hit van zou willen scoren? Ach, ik werk zo niet. Als je iets verwacht en het gebeurd niet, is dat jammer. Je kunt dat vergelijken met een mop vertellen in een gezelschap. Als er dan niemand lacht, is dat niet fijn. Je moet zelf tevreden zijn over wat jij doet. Krijg ik ooit negatieve reacties, wat weinig voorkomt, schud ik mijn hoofd. Begrijp me goed: ik sta wel open voor kritiek, maar ik laat mijn kop niet gek maken. Heb je geen hoge verwachtingen, kan het ook alleen maar meevallen.'
Cd presentatie
Op 20 en 21 mei wordt "Laagstraat 443" gepresenteerd in de Leenhoef te Knegsel. Muzikaal veelpoot Dysseldonk doet het voorprogramma. Kaartjes zijn te reserveren op 040 2051541.