Kelpie en Vals Plat: Gepakt door
compleet verschillende sferen
- door Henk -
Een ongewone combinatie wat het. De subtiele sferische muziek van het Noors/Schotse Kelpie en de Nederlandstalige niet van humor gespeende bluegrass van Vals Plat. De serie concert-avonden Ad van Meurs presenteert... bracht deze twee groepen donderdagavond samen op het podium van Muziekcentrum Eindhoven.
Het was maar goed dat er een ruime pauze zat tussen de twee concerten. Toch had ik een nummer of drie nodig om me los te maken uit de Kelpie-sfeer en me open te stellen voor Vals Plat. Een kleine tweehonderd bezoekers trok deze tweede avond in een serie van vier. Geen slechte opkomst. De vorige keer was het bij David Olney en Chip Taylor & Carry Rodriguez bijna twee keer zo druk, maar dat zijn dan ook bekendere namen. 22 april is de derde avond met het Hongaarse Teka en de Japanse percussionist Satoshi Ueda.
Kelpie was nog nauwelijks te zien in ons land. Ruim anderhalf jaar geleden verraste dit in Berlijn woonachtige duo met het sfeervolle knappe album Kelpie. Voor Ad van Meurs was die cd de reden om het duo naar het Muziekcentrum te halen. Zijn voorgevoel kwam uit. Live weet Kelpie het niveau van het album zondermeer te evenaren.
Kelpie imponeerde met een aangename combinatie van keltische en scandinavische klanken. De Noorse roots van Kerstin Blodig en de Schotse achtergrond van Ian Melrose passen in elkaar alsof het altijd zo geweest is. Natuurlijk zijn er historisch gezien banden tussen Noorwegen en Schotland, maar in de muziek kwam dat nog nooit eerder zo duidelijk naar voren als bij dit duo.
Blodig en Melrose gaven een concert van ruim een uur. Alles klopte. Twee uitstekende instrumentalisten, twee mooie stemmen, een aandachtig publiek én een perfect geluid. Subtiliteit en sfeer pakken het publiek in. Kerstin etaleert meteen in het eerste nummer Sumarnatta haar vocale mogelijkheden. Met een west-Noorse tongval fluistert ze, maar is ook zeker zo dynamisch als Maddy Prior in haar beste jaren. Als ze in het volgende nummer mee-diedeliedoet ("mouth-music, we call it in Norway tralala") zit je compleet in Scandinavische sferen. Natuurlijk kan dan een schelle herdersroep niet ontbreken. Blodig blijkt bovendien een uitstekend gitariste. En op de 10-snarige bouzouki speelt ze evengoed achteloos de zuiverste solo's als strakke begeleiding.
Haar kompaan Ian Melrose is gitarist/zanger, maar meer nog een onnavolgbaar fluitist. Hij is niet vies van rariteiten. Zo haalt hij uit een gekromd pvc-pijpje een pracht-geluid. Melrose is de kampioen van de low-whistle. Hij produceert enerzijds dromerige sprookjesachtige klanken, maar evenaart anderzijds met zijn over-blaas-techniek ook de dwarsfluitsound van bijvoorbeeld 'n Ian Anderson, van wie dit duo overigens graag de Jethro Tull-song Kelpie als lijflied leent. Melrose beschikt ook over een redelijke stem. Prachtig ingetogen was zijn vertolking van de Jim Malcolm song 'The Battle Of Waterloo', het enige nummer dat hij zingt op het album Kelpie dat Blodig & Melrose eind 2002 uitbrachten.
Van dat album Kelpie speelde het duo nogal wat werk. Zo hoorden we een dynamische gezongen Bedlam Boys/Bedlam Girls, het middeleeuwse Sven Svane, het kinderliedje Krake en de al de gememoreerde Malcolm-song en Sumernatta. Van de twee instrumentalen vond ik Hålling Fra Elverum het indrukwekkendst. Het tempo van de originele Noorse dans de Hålling was weliswaar teruggeschroefd tot chill-out niveau, de techniek die beide muzikanten op bouzouki en gitaar toonden was buitengewoon.
Jammer vind ik dat een toch wat gewone reel als Flowers of Edinburgh ook een plaatsje krijgt. Bovendien spoorde de wat haastige interpretatie van de song Lowlands of Holland niet met de klasse van het overige repertoire.
VALS PLAT
Al snel moest ik bij het akoestische trio Vals Plat denken aan de Amazing Stroopwafels. Zo zie ik het beklijvende nummer Geldermalsen - zodra het debuut-album Op 'n Dubbeltje Na (ik ben op m'n lange weg terug) uit is - verschijnen op de play-list van het zondagmiddag radio-sportprogramma Langs de Lijn. En dan kan het hard gaan.
Ook het titelnummer van dat album waarvan de release binnen niet al te lange tijd verwacht wordt, heeft hitpotentie.
Vals Plat heeft ook die droge Hollandse humor, de ironie en soms dat lachwekkend platte van de AS ("Ik heb nog nooit zo'n lekker wijf gezien"). Ook qua gekte doen ze er niet voor onder. In een variant op de kat krabt de krullen van de trap zingen ze a capella iets van kakelen en kukelen, kippen kraaien etc. Je verwacht natuurlijk dat een van de drie afhaakt, uit de maat raakt of over een woord struikelt. Maar nee… knap!
Nog een overeenkomst met de AS: De drie valse Platters zijn stuk voor stuk goede instrumentalisten.
Jeroen Jongsma is Nederlands meest getalenteerde roots- mandoline-speler en heeft een goed bij bluegrass passend hoog stemgeluid. Jongsma speelde al bij tal van groepen (o.a. The Watchman) en zingt en mandolient momenteel ook in de Vlaamse bluegrassformatie Blue Cartel.
Izak Boom bespeelt alles, maar beperkt zich bij Vals Plat tot gitaar, mandoline, banjo en hoofdzakelijk tweede stem. Boom is een veel gevraagd gastmuzikant en speelde bij bekenden als Peter Blanker, de Berini's, Kaz Lux en Fred Piek. In de Nederlands/Finse band Aina is hij de componist/pianist.
Henrik Holm is de vernederlandste Zweedse solide contrabassist, die zich door niets of niemand van de wijs laat brengen. Ook zijn stem past in het koortje, waarvan de kleuring ook al weer associaties oproept met de AS. Holm is ook multi-inzetbaar. Zo hoorden we hem al eens als tuba-speler bij Waarschuwing voor de Scheepvaart.
Met z'n drietjes zijn ze in staat tot sprankelend en virtuoos snarenspel. De detaillering blijft overeind in het up-tempo werk (Mooie Wilma) en zelfs in de tgv-speed van Treinreis. Ze gaan verstilde momenten niet uit de weg zoals in Noordeling waarin Holm zowaar een zaag tot zingen brengt en in het mandoline-duet voor Kluk-Kluk ("als Nederlandstalige cowboys moeten we natuurlijk ook iets spelen voor de enige Nederlandstalige indiaan"…). Ontroeren doen ze in rustiger fraaie nummers als Hoge Gebouwen of Vis.
Van dit gekke trio gaan we zeker nog meer horen.