Door: Sjak Janssen
Is de Vlaamse folk van Willem Vermandere alleen aantrekkelijk voor mensen op leeftijd? Je zou het bijna denken. Tijdens het concert op zondagavond 23 december van deze West-Vlaming, in 't Boerderijke aan de Oisterwijksedreef in Haaren, lijkt de gemiddelde leeftijd ver boven de 40. Maar ach, wat maakt het uit. Ruim voor aanvang zit de zaal al helemaal vol. De lichtjes in de kerstboom branden volop. En de instrumenten die uitgestald staan op het podiumpje, scheppen verwachtingen. Die verwachtingen worden ruimschoots waargemaakt.

Het miezert als we aankomen. In de gang van het boerderijke stelt Freddy Desmedt (dwarsfluit, klarinet en bassaxofoon) zich voor. ‘Is 't kou buiten? Hangt er nog smog?' wil hij weten. We halen onze schouders op. ‘Binnen niet.' Hij glimlacht, draait zich om, slentert naar het podiumpje en zetelt achter in de linkerhoek. Aan de andere kant vindt Pol Depoorter (gitaren en mandoline) zijn plaatsje. Voor hen staat  Willem Vermandere. Voor wie folkmuziek een warm hart toedraagt, een bekend zanger en verteller. En het zijn vooral 50-plussers die op de golf van lichtvoetig klankspel en aangrijpende verhalen gaan meedrijven.

Uit de grabbelton van zijn leven heeft Vermandere, samen met zijn muzikale trawanten, een eigen muzikaal universum in elkaar gesleuteld. De liedjes en zijn vertelsels vormen een bijna symbiotische twee-eenheid. Het geeft het optreden een bezwerende dimensie. Waar Vermandere ook over zingt of vertelt, de vrolijke fluit- en gitaardeuntjes weten te boeien. Zo legt de Vlaamse rijmelaar uit de leeftijd gekoppeld is aan 3 symbolen. 1.) Je geheugen, je vergeet wel eens wat als je ouder wordt. 2.) Hè, hè................ De rest is hij vergeten. Een tijdje is het stil. De in 1940 in Lauwe (West Vlaanderen) geboren folkzanger krijgt de lachertjes op zijn hand. Blijkbaar een waterval van herkenning voor velen.

Maar ook de eerste wereldoorlog heeft zijn sporen achter gelaten. ‘Ge gaat erover zingen, ge gaat erover schrijven, als het uw raakt. Ik stond voor een etalage met allerlei lekkernijen uit de streek. Die etalage werd opgesierd met wapens uit de eerste wereldoorlog. Dat die wapens gebruikt werden om de sfeer te maken in een etalage. Zulk soort dingen raken. Daarover gaat ge dan schrijven. Verhalen hoeven niet altijd te kloppen, als het mer d'just is,' verklaart de zingende poëet. Gelijk heeft hij. Als het mer d'just is.
En d'just was het. En d'just is het. Zo ook het vertelsel over zijn overleden broer Stefaan, een verhaal met een nostalgische waarde. Vlaanderen wordt nooit verrast door ooievaars. Zwangere vrouwen trekken naar een boot om een pakje af te halen. In 1943 was het weer zover. Moeder trok naar de boot en Stefaan werd cadeau gegeven. Maar helaas is hij ook weer vertrokken. In de donkere dagen van het jaar reden te meer daar zingend op terug te komen. Willem zingt over zijn broer. Niet alleen voor het publiek. Maar vooral voor zichzelf. ‘Je moet wat doen met je verdriet.'

willem vermandere
Willem Vermandere

Als geen ander weet Vermandere zijn liedjes over het leven, mensen en over gebeurtenissen op een conferenceachtige manier aan elkaar te breien. Zijn mimiek voegt daar nog wat extra's aan toe. Zo weet hij te vertellen over een welvarende man uit China die besluit naar Peking te vertrekken. Dan moet je naar het noorden, wordt hem uitgelegd. Geen sprake van. Naar het zuiden gaat de reis. Telkens weer weet hij mensen te overtuigen dat de reis naar het zuiden moet. En..... Ze gaan mee. De groep wordt steeds groter. Uiteindelijk belandt het gezelschap in Nazareth. Waar anders? Het is Kerstmis. De wonderen zijn de wereld niet uit.   

Kerstmis nadert. Een feest met veel vragen. Een feest ook dat vraagt om liedjes. Willem Vermandere voelt dat aan. Echte kerstliedjes speelt hij niet. Maar sommige kunnen er voor dienen. Soms klinken ze wat oubollig. Maar veel vaker zijn ze sfeervol, olijk en vindingrijk. Zoals het leven moet zijn, geeft ook een avondje Willem Vermandere kleur en diepte mee.