-door Mirjam Adriaans, foto’s Ronald Rietman-
De zon schijnt, het loopt tegen de 20 graden, ideaal festivalweer. Dat trekt, ondanks de concurrentie van Bevrijdingsfestivals en Hemelvaartactiviteiten toch nog zo’n 400 bezoekers naar De Parel van Zuilen voor het Gulpener Bluegrass Festival Utrecht. Dat biedt een mooi muziekprogramma met een bijzondere wereldprimeur, Visions Of America, waarin bluegrass en klassiek elkaar vinden.
Zo langzamerhand begint het Gulpener Bluegrass Festival Utrecht een paar tradities te ontwikkelen. Optredens van 4Wheel Drive en Bluegrass Boogiemen zijn vaste prik, een paar muzikanten (waaronder violist en organisator Joost van Es) spelen met heel veel bands mee en er zijn telkens weer nieuwe formaties te zien, die overigens vaak flink wat kwaliteit herbergen. Van Es weet elk jaar weer met een relatief klein groepje muzikanten een sterk festival te programmeren, met een fijne sfeer. Een deel van die sfeer is er altijd al, omdat het festival plaatsvindt op een prachtige locatie, De Parel van Zuilen, een monumentaal pand met een ruime tuin, waar het ook de vorige edities al goed toeven was door de ontspannen bluegrassmuziek. Een paar weken geleden was het nog koud, de vooruitzichten waren somber, dus werd er een tent neergezet, maar de weergoden hebben besloten om hun steentje te komen bijdragen aan een fijne ambiance dus schijnt de zon volop en gaat de temperatuur richting de 20 graden.
Naast de tent waar optredens plaatsvinden is er ook nog een kleine markt, met onder meer een cd-stand waar bands hun werk ook signeren, een kraam met bluegrass-instrumenten, een Bluegrass Fotobooth waar mensen op de foto kunnen als bluegrassband en, ook niet onbelangrijk, een eetkraam voor de warme hap. De optredens vinden plaats in de tent (waar je ook even binnen kunt lopen voor verkoelende schaduw) of binnen in de zaal van De Parel van Zuilen.
Een muzikale sleutelrol is zoals gebruikelijk weggelegd voor Joost van Es en zijn viool, die met bijna iedereeen meespeelt, bij The Medicine Show van Frédérique Spigt hanteert hij ’s avonds zelfs de bas. Twee andere muzikanten die in het oog springen zijn multi-instrumentalisten Floris de Vries en Janos Koolen. Zij zijn in diverse formaties te zien, samen met Van Es spelen ze in Visions Of America, een project waarin bluegrass en klassiek elkaar vinden. Het idee hiervoor komt van Van Es. Hij vertelt me later dat het ontstond naar aanleiding van zijn samenwerking in het Internationaal Danstheater met een Argentijnse dame, Yamila Bavio. Zij organiseerde ook het project Klassiek in Zuilen en verwerkte onder meer wereldmuziek in klassiek. Bij haar afscheidsreceptie ontstond het idee voor de fusie van klassiek met bluegrass, Koolen werd gevraagd om de compositie te maken en een nieuw project was geboren.
Het stuk wordt twee keer opgevoerd en heeft een bijzondere uitstraling. Het Utrechtse kamerorkest Trajectum verzorgt met strijkers en een blazerssectie de fijne klassieke klanken, waarin het folky karakter van viool (Van Es), mandoline (Koolen), banjo (De Vries) en bas (Bart Soeters) wonderwel goed past. Klassiek en bluegrass wisselen elkaar af binnen de delen, maar soms versmelten de stijlen ook in elkaar. Tenslotte is er een heel mooie grande finale met een bewerking van traditional Darling Corey, krachtig gezongen door Jolanda Peters (4Wheel Drive).
Naast banjo speelt De Vries ook mandoline en dobro, op die instrumenten is hij te horen in Red Herring, waar hij sinds vorig jaaar deel van uitmaakt. Met zijn vieren zetten ze een erg sterke set neer, in bluegrassformatie rond een microfoon met goed spel en dito zang. De groep is bezig met een nieuwe plaat, daarvoor zijn ze een week lang de Volver studio in Tilburg ingedoken voor opnames. Ze verwachten dat ie zo rond februari of maart volgend jaar zal verschijnen, maar spelen al wel een aantal nummers ervan. Heerlijk is Loved Man’s Lonely Blues, gezongen door violist en mandolinespeler Joram Peeters, een lekker bluesje dat niet gaat over doffe ellende maar over iemand die eigenlijk best wel een leuk leven heeft. Een originele invalshoek, die gelijk daarna opgevolgd wordt door een fijn liedje over de vrouwelijke tegenpool van de bekende ‘womanizer’, bassiste en zangeres Loes van Schaijk verzekert ons dat het beslist niet autobiografisch is. Overigens is Red Herring geen pure bluegrassband, dus spelen ze ook nog een paar fijne Keltische deunen (uiteraard met bodhran) en een eigen variant op Two Sisters, alvorens te eindigen met een fijn stuk van grootmeester Tim O’Brien.
Een vrij nieuwe formatie is Steam Power, waarin Janos Koolen (zang, mandoline, banjo) en Joost van Es (viool) hun krachten bundelen met Laurens Joensen (zang, gitaar) en Fay Lovsky (zang, basgitaar). Zowel Nederlandstalig als Engelstalig, Joensen, Koolen en Lovsky hebben elk hun eigen inbreng in de gevarieerde stukken, die door Van Es sfeervol ondersteund worden. Komende zomer verschijnt hun eerste cd.
Even later laat De Vries zijn kunnen opnieuw horen in Casual Hillbillies, de verrassing van het festival. De muziek van dit vijftal is eerder loom dan ongedwongen en wat hillbillies ermee te maken hebben weet ik ook niet, maar het is wel erg mooi wat ze laten horen, terwijl ze eigenlijk nog niet echt samen hebben opgetreden. Broers Job (mandoline) en Rients (zang, contrabas) Kuik begeleiden broer en zus Johan en Mariecke Borger, die allebei een zachte fijn in het gehoor liggende stem hebben die je aandacht vraagt. Oorstrelend bluegrassrepertoire, maar ook Don’t Think Twice It’s All Right van Dylan en zelfs een Ierse traditional, Inisheer, vullen de zaal, die muisstil luistert.
4Wheel Drive is een vaste waarde op het festival en de mannen kennen het klappen van de zweep. Als violist Joost van Es er bij aanvang nog niet is gaat gitarist Jan Michielsen er dan ook maar vanuit dat ie nog wel even bij een paar andere bandjes aan het meespelen is. Zij doen vooral werk van hun jongste cd Travelling Kind, uiteraard met medewerking van zangeres Jolanda Peters. O ja, zo langzamerhand nog een traditie: ze mogen ook weer een prijs in ontvangst nemen van de Dutch Country Music Association. Dit keer zijn ze Best Acoustic Band geworden.
Frédérique Spigt & The Medicine Show hadden vorig jaar helaas last van geluidsproblemen, daar is nu de hele dag geen sprake van en de band weet dan ook te overtuigen in de tent. Spigt lijkt zich helemaal te hebben toegelegd op bluegrass en americana, waarvoor ze ook een passende wat rauwere stem heeft. Blue Moon klinkt in de toegift heel mooi breekbaar, wat mij betreft een passende afsluiter, toch eindigen ze daar niet mee maar met het Mexicaans getinte Nos Levantaremos.
Er zijn een paar internationale bands uitgenodigd, het Belgische Shenandoah Special (uit Antwerpen) laat horen dat ook daar een aardig potje bluegrass gespeeld wordt, de uit Nashville afkomstige Pam MacBeth is niet alleen de flamboyante presentatrice van het festival maar tovert het muzikaal even om in countrysferen.
Flats & Sharps spelen pas laat en dan ben ik al naar huis, maar van het sterke trio The Peregrines met Bobby Britt als gast op viool pikken we nog wel een paar nummers mee. Vreemd genoeg klinkt juist bij hen de eerste piep van de dag, al lijkt het erop dat de techniek het probleem snel weet te verhelpen. Zij hebben de avond vooraf een masterclass gegeven, die, zo vertelt Joost van Es, met 30 deelnemers helemaal vol zat. Hij heeft duidelijk bewondering voor de muzikale talenten van deze mannen en de manier waarop zij hun eigen vakmanschap graag willen delen en doorgeven aan andere muzikanten. Wat hij ook heel indrukwekkend vond was hoe zij om 20:00 uur samen met de cursisten twee minuten stilte in acht namen voor onze Dodenherdenking.
Het Gulpener Bluegrass Festival Utrecht lijkt een blijvertje te zijn op Hemelvaartsdag, een deel van het publiek zie je bij elke editie, maar er zijn ook telkens nieuwe gezichten. Ook dit jaar wordt enthousiast gereageerd op het mooi compacte terrein en de ontspannen sfeer die dit festival kenmerkt. Voor de agenda: Hemelvaart is in 2017 op 25 mei.
Overigens worden in De Parel van Zuilen onder de noemer Parelsessies ook nog elke maandagavond concerten geprogrammeerd, de komende tijd spelen daar een aantal van de bands die ook op het festival stonden, zoals The Casual Hillbillies, Steam Power en Frédérique Spigt & The Medicine Show, het volledige programma vind je hier: http://www.deparelvanzuilen.nl/parelsessies/.