BmB - Ge Vindt Wel Een Taal - eigen beheer (www.bmbfolk.nl)
Al luisterend naar Ge Vindt Wel Een Taal, het debuutalbum van BmB, bekruipt me een melancholiek gevoel en komen er tegelijk mooie herinneringen boven, aan het maandelijkse folkbal in café Wilhelmina in Eindhoven, dat nu al ruim een jaar stilligt en waar de groep in 2015 een try-out deed waar ik beslist iets aan heb gemist, zo verzekerden heel wat dansers mij (gelukkig kwamen ze later nog een keer terug), en aan het optreden op balfolkfestival CaDansa een paar maanden daarna, waar de toen zeskoppige band een heel fijn optreden verzorgde, dat deed denken aan wat de Belgische groep Kadril neerzet: dynamische folk, gezongen en gespeeld met pit en uitstekend geschikt om op te dansen.
De naam is niet echt een afkorting, al had het bedenken ervan wel iets te maken met de ballen op de website balfolk.nl. Het huidige BmB is een trio, bestaand uit Wouter Kuyper (die de formatie oprichtte omdat hij wel eens wat meer met doedelzak en fluit wilde doen), Niek van Uden-Luteijn (accordeon) en Luc Plompen (zang, akoestische gitaar). En voor wie deze namen niet herkent, zij vertegenwoordigen een flink deel van de recente folkhistorie in Nederland, de bekendste groepen waar ze deel van uitmaakten zijn achtereenvolgens: Lirio, Té en Wè-nun Henk (deze laatste groep is niet bekend uit de balfolk, maar hier manifesteerde Plompen zich al als uitstekend en expressief zanger van oud repertoire, dat hij ook brengt als middeleeuws troubadour Lucas Florent). Stuk voor stuk hebben deze bands hun sporen verdiend met sterke albums en dat betekent dat de lat hoog ligt voor BmB.
Al bij eerste beluistering blijkt dat we ons geen zorgen hoeven maken over de kwaliteit, met deze muzikanten en het zorgvuldige opname- mix- en masterwek van Janos Koolen in zijn studio Doornenburg zit dat zonder meer goed. Het oog wil ook wat, dus zien we op de hoes een treffend beeld (Tineke Lemmens haalde inspiratie bij de schilderijen van Jeroen Bosch), met doedelzakachtige figuren, die vrolijk langs een houtstructuur lopen (te fluiten?) en binnenin zien we tekstregels. Lemmens heeft al eerder met Kuyper gewerkt en er is dan ook nog een leuke knipoog te zien naar een van zijn andere projecten.
Maar het belangrijkst zijn natuurlijk de liedjes en bijbehorende dansen. In de balfolkwereld in Nederland is het niet gebruikelijk dat er gezongen wordt, we kennen wel diverse Franse formaties (zoals Ciac Boum of La Jupette Barbue en nog wat Occitaanse en Bretonse balgroepen) die dat doen, maar hier komt het nauwelijks voor. Dat is een van de pluspunten van Ge Vindt Wel Een Taal, waarvan de titel lijkt te verwijzen naar het zoeken van mogelijkheden om contact te krijgen, toenadering te zoeken; en dat is niet zo vreemd als je bedenkt dat de regel uit Ze Kwamen Van Het Zuiden is geleend, een lied over arbeidsmigranten en onbegrip uit de Mistero Buffo. De tekst, die overigens bijna 50 jaar na dato nog steeds een zekere actualiteit herbergt, is geschreven door Wannes Van de Velde. Op de fijne klanken van een chalumeau (een voorloper van de klarinet, bespeeld door Kuyper) en bevlogen zang kun je een mazurka dansen. Van een ander nummer uit het rijke en mooie repertoire van Van de Velde, De Edele Wijn (een traditioneel lied, in de 19de eeuw opgetekend door F.A. Snellaert), heeft BmB een fijne tricot gemaakt, met lekkere samenzang naast de accordeon en doedelzak. Een andere klassieker is natuurlijk Prince de l'Orange, een traditioneel stuk dat we kennen van de Franse groep Malicorne (natuurlijk wordt hier ook samen gezongen), drums of percussie heeft deze muziek niet nodig, maar de snaredrum (Koolen) klinkt wel lekker in deze jig en roept gelijk herinneringen op aan de percussie van de Fransen.
Een ander lovenswaardig feit is dat er een Nederlandse dans is opgenomen: Is Dit Wel Niet Een Vreemde Gril (een heel oud lied, opgetekend door Florimond van Duyse in 1905) is een bravade, een van de dansen die een paar jaar geleden werden uitgelegd op balfolkfestival CaDansa, de buitenlandse bezoekers waren enthousiast en vonden dat er best meer aandacht mocht zijn voor ons erfgoed, Nederlanders (her-)ontdekten verbaasd hoe leuk deze dansen kunnen zijn. De titel van het stuk lijkt dat gevoel perfect weer te geven en BmB geeft met een vrolijk sprankelende accordeon, afgewisseld met fijn expressief doedelzakwerk en de heerlijk ondeugende zang van Plompen een eigen(tijdse) invulling aan de dans. Hopelijk nodigt het anderen ook uit om meer te doen met oud Nederlands materiaal.
Maar het is niet enkel traditioneel werk of covers op dit album, want zowel Kuyper als Van Uden-Luteijn hebben heel wat deunen geproduceerd voor hun andere formaties. Voor dit album is een en ander opnieuw gearrangeerd en hebben beide heren eigen werk toegevoegd, zo horen we een zwierige BmB-wals (Kuyper) met accordeon en blokfluit en wordt de eerder genoemde mazurka nog even doorgezet met de instrumentale deun Laat In De Thiemeloods van Van Uden-Luteijn, die ook nog inspiratie vond voor het stomende instrumentale setje Kievit/Kraai (scottish/polka).
Waar het meeste materiaal duidelijk een Franse of Vlaamse oorsprong heeft, hebben ze ook een klein uitstapje naar het Engels gemaakt, met Yorkshire Gypsy (een gedicht van Dorothy Una Ratcliffe op een traditionele melodie), waarvoor Niki van der Schuren (destijds lid van de zeskoppige formatie, nu te gast) haar fijne vocalen om die van Plompen heen vlecht; in combinatie met de luchtige accordeon en fluit ontstaat zo een opgewekt licht jazzy jaren '20 gevoel.
De lat lag dus hoog en na beluistering van Ge Vindt Wel Een Taal ligt ie wat mij betreft nog een stukje hoger. De mannen van BmB hadden zich allang bewezen in andere projecten en weten de krachten van al die andere groepen nu te bundelen in een fraai werkstukje van goed gespeelde en gezongen balfolk. Koop lokaal, koop BmB.
Mirjam Adriaans
Het album Ge Vindt Wel Een Taal wordt op 3 april gepresenteerd tijdens het online SofaFolk festival, kaarten voor de stream zijn nog te koop. Alle info vind je via de website: http://www.bmbfolk.nl/. Wil je alleen het album bestellen kijk dan even in de webshop van Wouter Kuyper:https://wouterkuyper.peggypay.com/.
Een aantal nummers van het album is al te beluisteren via Spotify.