Dutch Rare Folk: 24 Lost Classics from the Golden Age of Nederfolk 1967 - 1987 - FFT060157/ www.fonos.nl
Al enige tijd terug werd ik door Rob Smaling geattendeerd op het aanstaande uitkomen van dit album. Aangezien ik een groot deel van die ‘gouden tijd' bewust heb meegemaakt, was deze release eentje om naar uit te kijken. Met veel van de artiesten op dit album heb ik ooit persoonlijk kennisgemaakt tijdens optredens in het Zwolse Papenstraattheater, toch ook een legendarische naam op folkgebied, misschien alleen al om de vele opnamen die de AVRO daar in de beginjaren '80 maakte voor het programma Folk-live.
Rob Smaling, toenmalig producer van dat programma, passeert overigens regelmatig als muzikant de revue op dit dubbelalbum. Hij is te beluisteren als lid van Wargaren, Deining en, naar ik meen, ook de Eerste Hollandse Dansband.
Dutch Rare Folk is een initiatief van journalist Matthijs Linnemann. Hij werkt o.a. voor muziekblad OOR, is erkend Tour de France-kenner maar momenteel vooral verbaasd én verontwaardigd dat deze tak van de popmuziek, voor een groot deel in de jaren '70 gemaakt, in de loop der jaren in vergetelheid is geraakt. De naam Fungus is nog enigszins bekend door het hitje Kaap'ren varen (1974), maar illustere namen als Wargaren, Tail Toddle, Perelaar, Irolt en Folcorn zijn in de loop der jaren nagenoeg uit ons collectieve geheugen gewist.
Linnemann rondt in de fraai uitgevoerde dubbel-cd de gouden tijd van de Nederfolk mooi af in een periode van twintig jaar, maar in mijn beleving duurde die tijd toch echt wat korter. Voor mij eindigden de hoogtijdagen van de Nederfolk gevoelsmatig met het afscheidconcert van Wolverlei tijdens het Winterfolkfestival van 1981. Natuurlijk, op hetzelfde festival trad ook het Nijmeegse Volluk met veel succes op met het materiaal van hun eerste elpee Victorie Verdorie, maar dit kon echter niet verheulen dat de belangstelling voor de Nederfolk achteruit liep. De tijd van teksten over wijn halende schone maagden leek voorbij. Volluk probeerde met hedendaagse teksten het tij te doen keren, maar toen de tweede elpee Het laatste vooroordeel in 1983 wegens kritiek van de CIDI (Centrum voor Informatie en Documentatie Israël ) op het lied Sabra en Chatilah uit de handel werd genomen, was het snel gedaan met de groep. In een gewijzigde muzikale aanpak probeerden de muzikanten als Commissie De Waal een nieuw publiek aan te boren, maar succes bleef achterwege. Groepen als Dageraad en Sistrum die in de beginjaren '80 best aardige elpees uitbrachten, misten de boot naar veel succes. Ook de groepen die voortkwamen uit Wolverlei, Overstekend Wild en De Link moesten het met veel minder aandacht doen, al scoorde Overstekend Wild in haar nadagen nog een onverwacht hitje met Onze jongens.
Voor dit dubbelalbum heeft Matthijs Linnemann 43 opnamen van even zovele artiesten uitgezocht. Zoals bij elke compilatie, is deze keuze even persoonlijk als discutabel. Zo zou ik in ieder geval zeker de RK Veulpoepers, Wannes Raps en Overstekend Wild in de selectie opgenomen hebben, terwijl eigenlijk ook groepen als Jakkes, Get Paraat, Opo, ‘t Luiaerdsgild en Voorheen Turf wel een plekje op dit album verdienen. Het duo Sundown heeft echter, ondanks hun hitje Morning in May in 1976, binnen de folkscène nauwelijks indruk gemaakt.
Ook de keuze van de nummers is aan persoonlijke smaak onderhevig. Zo is Happiness and tears inderdaad een van de mooiste nummers van het album Thoughts van Jan Duindam, maar is De hege berg maar ten dele representatief voor het werk van Sido Martens op Land & water, zijn eerste solo-elpee uit 1975. Hoewel ik niks tegen het nummer Walkman heb, zou ik van Crackerhash iets uit het veel succesvollere Engelse en Ierse repertoire gekozen hebben, zoals Fair Annie van de eerste elpee The Elfin knight. De opname van de Friese groep Jarje klinkt wel heel erg gladjes en gepolijst. Misschien was een opname van hun eerste elpee representatiever geweest.
Opvallend is dat met name de folkrockgroepen uit die tijd nogal gedateerd overkomen. Ook de meest succesvolle groep uit die tijd, Fungus, ontkomt hier niet aan. Een boer ging naar de wei, de single van het album Lief ende Leid uit 1975 ontbeert de drive die Kaap'ren Varen wel bijzonder maakte. De Eerste Hollandse Dansband klonk in 1982 als de Hollandse incarnatie van The Albion Dance Band. Daar tegenover staat dat Palace Flophouse opvalt met een ingetogen Bontebrug uit 1980, terwijl dit gezelschap uit de Achterhoek in die tijd nou niet bekend stond als een echt subtiel bandje.
Echte verrassingen vind je ook op Dutch rare Folk. Hebt u ooit gehoord van Whitsuntide Easter, Mayfly, Cheops, Amphora, Cinderella en de Happiest Band That Ever Played? Toch worden de obscure opnamen van deze, merendeels in de beginjaren '70 opererende en door toen geldende psychedelische rock beïnvloede bands gekenmerkt door een opmerkelijke frisheid die nog steeds niet door de tand des tijds is aangevreten. Herman Erbé is bekend geworden als lid van Circus Custers, een van de Nederpopbands die in de jaren '80 succes had. In 1975 ontpopte hij zich op zijn soloalbum echter als een regelrechte folkie wat overtuigend wordt geïllustreerd door het titelnummer De potsenmaker. Nog niet zo lang geleden zag ik de man eventjes aan het werk in het Friese Arum en ik kon toen niet vermoeden dat hij zo'n folkie achtergrond had.
Tot zo ver de gedachten rond een album waarop het puur genieten is van opnamen die ik al vele jaren niet meer gehoord heb. Tokkelende gitaren en hemelse vrouwenzang voeren in de meeste nummers de boventoon. Zo verrast mij opnieuw de fraaie stem van Lia Middelweerd van het Brabantse Dageraad in Kom hier gij pronkert kijken, imponeert Chimera met De waardin, herinner ik me de lol die Dommelvolk altijd weer wist te trappen tijdens de concerten, ben ik weer onder de indruk van het verfijnde snarenspel van Wargaren en Wolverlei en gaan de rillingen mij opnieuw over het lijf bij de tonen van de basharmonica in Vroeger dagen van Volluk. Het mooiste is echter dat ik een groot deel van deze, inmiddels op de tweede hands markt erg prijzig geworden, elpees gewoon in de kast heb staan. Volluk, Sycamore, Dageraad en de Booze Hoister Band staan inmiddels klaar om na zoveel jaren weer eens gedraaid te worden. Gaan we het feestje nog even uitgebreider vieren!!
Assie Aukes, waardering: initiatief: 10, uitvoering: 8,5
PS: In het decembernummer van Muziekblad OOR vind je een bevlogen en persoonlijk verslag van de samensteller himself, Martijn Linnemann. Bij dit artikel vind je een prachtige foto van het Friese Irolt uit 1975 die ik jullie niet wil onthouden.
