Enkele jaren op rij bezocht ik het Edinburgh Folk Festival. Zakte door in Sandy Bell's aan de Forrest Road. Raakte niet uitgeluisterd in de fraaie Usher Hall. In de festivalclub werd van 's ochtends vroeg tot in de late uurtjes informeel gesessied. Beneveld leerde ik er enkele Schotten het lied Cis Verdonk van Gerard van Maasakkers. Seventeen rullekes peppermintjes werden gretig weggespoeld met liters stout. Het klonk tot diep in de nacht. Nu zul je 't niet meer horen. Niet in Edinburgh, dat folkfestival is al lang ter ziele. Maar ik ook niet op Celtic Connections, het gigantische jaarlijkse folkfestival dat vanavond voor de vijftiende keer begint.

sandy bell's
Sandy Bell's

Nu vlieg je voor een habbekrats naar Schotland. Eind jaren zeventig was het een hele onderneming. Vliegen was toen stukken duurder. Dus pakte ik de nachtboot van Rotterdam naar Hull. Van daar vijf uur treinen naar Edinburgh. Het festival speelde zich dagenlang op veel plekken in de stad af. Zo zag ik in een gigantische concertzaal de Franse gitaargod Pierre Bensusan en in een minuscule hotellobby Dick Gaughan. Deze geëngageerde singer/songwriter is er nu in Glasgow trouwens ook weer bij. Hij wordt dit jaar 60 en dat viert Celtic Connections met een hele avond ‘Dick Gaughan's 60th Birthday'. Kijk eens hier.  
 
De festivalclub was een mooi centraal punt van het festival in Edinburgh. Het rook er de hele dag naar witte bonen in tomatensaus en sausages. Die lucht vermengde zich later op de dag met die van whisky en stout. Vierentwintig uur per dag was er activiteit. Je kon er binnenlopen bij workshops. Ook jonge pubers deden dat nadat ze 's ochtends op school een schoolconcert hadden meegemaakt. Celtic Connections kent nu eveneens schoolconcerten en workshops en dan niet alleen op doedelzak, maar ook bodhran, viool, whistle, zang, percussie, samba, stepdancing, accordeon, ukelele, lepels, etc.

Rond de bar van de festivalclub in Edinburgh ontstonden alsmaar sessies. Daar kunnen die Schotten wat van. De toen nog piepjonge Phil Cunningham, accordeonist van het roemruchte Silly Wizard, was er niet weg te slaan. Zoals ook Dougie McLean, toen net zanger/violist af bij The Tannahill Weavers. Phil Cunningham is er net als Dick Gaughan na al die jaren nu in Glasgow ook weer bij. Hij vult een avond met zijn fiddle-maat Aly Bain. Die twee spelen alweer twintig jaar samen, luister hier.

Cunningham schuift ook aan tijdens twee avonden Transatlantic Sessions en natuurlijk hoort hij op de speciale avond rond de accordeon. Dan deelt hij het podium met Karen Tweed (the Poozies/Swäp), Maria Kalaniemi, Sandy Brechin, Angus Lyon, Dermot Byrne (Altan), Andy Cutting (Kate Rusby Band) en Mick McAuley (Solas).

Het stikt er van die speciale concertavonden. Zo is er ook het unieke programma-onderdeel ‘Classic Album'. Dit keer voeren onder die noemer Andy Irvine & Paul Brady nog één keer hun vermaarde gelijknamige album uit 1976 uit. Van toen zijn er nog beelden. Dat niveau zullen deze twee top-Ieren nu zondermeer evenaren, want ze zijn beide nog volop actief. Brady speelt tijdens zijn solo-concerten ook nu nog nummers van dat vermaarde album, zoals ‘Arthur McBride', kijk en luister hier.

Celtic Connections kent trouwens ook een festivalclub. Die heet simpelweg ‘The Club' en is gevestigd in het centraal station, waar er iedere nacht verassingsoptredens zijn. Die club zal ongetwijfeld net als Edinburgh Folk bezocht worden door tal van festivalorganisatoren van het vaste land van Europa. Destijds wist ik The Whistlebinkies te enthousiasmeren om het concert dat ze op de eerste verdieping van de festivalclub gaven, nog eens dunnetjes over te komen doen op het jaarlijkse folkfestival in Moergestel. In Edinburgh ging dat er gemoedelijk aan toe. Het festival was weliswaar groot, maar nooit pretentieus. Celtic Connections is daarvoor misschien té  groot gegroeid. Het kent in 19 dagen 200 programma-onderdelen. Duizend artiesten lopen er rond.

Op het affiche van Celtic Connections staan naast de al genoemde namen onder andere Steve Earle, Liam Clancy, Archie Fisher, Bellowhead, Cherish the Ladies & Lazy Boy Chair, Trilok Gurtu, Tim O'Brien, Darrell Scott, Karen Matheson, Russ Barenberg, Alison Brown, Lau, Altan & The Brendan Voyage, Michael McGoldrick, Sharon Shannon, Luka Bloom, Chris Thile, Fiamma Fumana, The Bulgarian Voices Angelite, The Duhks, Savourna Stevenson, June Tabor, Phil Coulter, Balfa Toujours, Dirk Powell Band, Comas, Bagad Kemper, Väsen, Peatbog Faeries, en ga zo nog maar even door...

Als je die toppers allemaal wilt zien, kost het je een vermogen. Maar je hoeft er niet meer naar toe. Geen Ryan Air, geen nachtboot, je kunt het thuis op je computer ook volgen. Bijvoorbeeld via de website van de BBC, zie hier. Daar vind je tal van links naar video's, radio- en tv-programma's waarop je ook optredens live kunt volgen. Om je vingers bij af te likken. Het festival is ook dagelijks te volgen via Celtic Music Radio. En ook via BBC Radio Schotland zijn live-concerten te horen. Luister bijvoorbeeld hier morgenavond (do 17 januari om 20 uur) eens live naar een avond vol songs van Archie Fisher samen met zijn oude vriend Liam Clancy. Ze worden begeleid door leden van de Ierse band Danú.
Zie ook www.celticconnections.com.

Henk