-door Mirjam Adriaans, foto's Ronald Rietman-
Hoewel de naam van singer-songwriter Malcolm MacWatt (nog) niet echt bekend is hier en het optreden in De Rozenknop in Eindhoven pas laat was geboekt zaten er toch nog enkele tientallen liefhebbers in de Ad van Meurszaal gisteravond. En die luisterden met volle aandacht naar deze ongepolijste Schotse parel die een prachtige folky draai weet te geven aan zijn eigen stijl van americana.
Voor mij was de naam ook nieuw, al is het feit dat Malcolm MacWatt geboekt wordt door Lucky Dice op zich al een aanbeveling. En als ik ontdek dat deze Schot op zijn jongste album Settler (2021) gasten heeft als Gretchen Peters, Eliza Carthy, Jaimee Harris en Kris Drever, dan ben ik om. Die man wil ik live zien, dus ga ik met hoge verwachtingen naar De Rozenknop. En daar staat hij dan in zijn eentje met gitaar op het podium en hier en daar een paar kleine schoonheidsfoutjes die we hem graag vergeven. Want met de sterke zeggingskracht van zijn stem (wat een mooi Schots accent ook!) en de boeiende verhalen in de prachtige teksten van zijn liedjes weet hij de bezoekers zonder meer in te pakken.
En waar gaan die liedjes dan over? Nou, in de meest brede zin over Schotland en mensen daarvandaan. Schotten uit het verleden, maar ook van nu en Schotten die zich over de hele wereld verspreid hebben. Hij is dan ook een groot voorstander van een onafhankelijk Schotland, al wil hij niet teveel op een politieke zeepkist gaan staan. En het lot van die Schotten verweeft zich met dat van mensen uit andere werelddelen, zoals de Cherokee in Amerika, waarover hij de prachtige ballade The Crofter & The Cherokee laat horen. Daarin verwerkt hij zowel de Schotse emigratie als het schrijnende verhaal van de Cherokee die door de VS gedwongen werden om hun land te verlaten waardoor velen het leven lieten tijdens de Trail of Tears in de 19de eeuw.
MacWatt heeft ook oog voor vrouwen die het in vroeger tijden bepaald niet gemakkelijk hadden omdat ze als heks werden beschouwd (The Curse of Molly McPhee) of omdat hun vader bepaalde met wie ze moesten trouwen (The Miller's Daughter). En daar horen eigenlijk damesvocalen bij, op plaat door respectievelijk Laura Cantrell en Eliza Carthy, maar deze avond met gevoel vertolkt door gastzangeres Kristel Snellen.
Naast die fraaie liedjes geeft hij graag wat toelichting, over de laatste heks die legaal verbrand werd in Groot-Brittannië, dat was een Schotse, of over zijn schoolvriend Jimmy, de eerste die daar met hem praatte en die elf jaar geleden ervoor koos om de Noordzee in te lopen om zijn leven te beëindigen. Voor hem maakte hij het prachtige Selkie (a song for Jimmy) (van het album Anywhere But Here uit 2018):
"Now you go where we can’t go
Down to depths only you know
And it’s not for us to know why
You tired of this world
And slipped away with the tide"
En ondertussen is MacWatt bezig met een nieuw album, waarvan hij verwacht dat het later dit jaar zal uitkomen. Dark Harvest is de titel en die is genoemd naar het Dark Harvest Commando, een groepering die in de jaren '80 eiste dat met een soort anthrax vervuilde grond zou worden gereinigd op het eiland Gruinard. Ze plaatsten onder meer wat van die grond bij de plek waar de Conservatieve Partij bijeen kwam en werden als terroristen bestempeld terwijl het juist de Britse regering was die in de oorlog had besloten op dat eiland een chemisch wapen te testen. Het titelnummer bestaat vooral uit gesproken tekst, niet gebruikelijk voor hem, maar hij maakt er wel indruk mee.
Net als met het stuk over David Tyrie, die na een veroordeling voor hoogverraad in 1782 zijn gruwelijke dood dapper tegemoet ging (Hanged, Drawn And Quartered) met sobere begeleiding op zijn gitaar.
Covers doet hij niet, maar hij laat zich soms wel inspireren door anderen, zoals Rory Gallagher, waarna zijn eigen indringende versie volgt van Out On The Western Plain (dat overigens wel oorspronkelijk door Leadbelly geschreven werd, zo meldt hij er nog bij).
En als ik al die fraaie stukken hoor begrijp ik gelijk waarom hij wordt vergeleken met folkhelden als Dick Gaughan of Dougie MacLean (allebei landgenoten). Maar hij heeft wel zijn eigen stijl, waarin zijn Schotse wortels duidelijk hoorbaar zijn, naast flink wat invloeden die komen bovendrijven uit de americana (en die zijn op zijn album nog wat meer aanwezig door onder meer het geluid van de banjo).
Tenslotte is er nog een onverwachte gast in de vorm van Bart de Win op de piano. MacWatt kent hem nog maar net, laat hem vrij om te doen wat hij wil en dat levert een bijzondere versie op van My Bonny Boys Have Gone. Dit keer neemt Kristel Snellen waar voor Gretchen Peters, om het verhaal van de Schotse emigratie naar Canada, America en Australië te vertolken. Daarna besluit Malcolm MacWatt dat hij eigenlijk moet stoppen. Dat is allemaal wat abrupt, zonder toegift kunnen we hem echt niet laten gaan, gelukkig heeft hij nog wat moois in huis. Als we dan even op de klok kijken blijkt de tijd voorbijgevlogen, en dat tekent een uitstekend optreden.
Malcolm MacWatt is nog twee keer te zien in Nederland, op 18 maart in het Groene Kerkje in Lambertschaag en op 19 maart in het Kleine Walhalla in Rotterdam. Mis dat niet!