Ons bereikte het droevige bericht dat de Friese muzikant Gerrit Breteler is overleden. Breteler was veelzijdig: hij uitte zich in de schilderkunst, maar ook in muziek, zang, gedichten en het schrijven van toneelstukken. In folkkringen was hij vooral bekend van de groepen Kneppelfreed en Fling. Gerrit Breteler is 68 jaar geworden.
Gerrit Breteler werd in 1954 geboren in Enschede en kwam als kind met zijn Twentse vader en Friese moeder naar Friesland. Hij studeerde in 1975 cum laude af aan de kunstacademie Vredeman de Vries in Leeuwarden. Hij voelt zich op jonge leeftijd al aangetrokken tot de beeldende kunst en exposeert in Nederland, Duitsland, Engeland en Frankrijk.
Maar Breteler is veelzijdig, hij schrijft ook gedichten, bedenkt toneelstukken en maakt muziek. Hij is zanger en speelt gitaar, fluit, viool en accordeon. Met Eelke Scherjon en Douwe Sipma vormt hij in de jaren '70 de groep Kneppelfreed (Fries voor Knuppelvrijdag en die was op 16 november 1951, toen een rechtszaak over het gebruik van de Friese taal uitliep op een rel en de politie naar de wapenstok greep). In 1994 richt hij samen met uilleann-piper Evertjan ’t Hart de groep Fling op waarmee hij tot 2002 vooral Ierse folk ten gehore brengt.
Samen met Ernst Langhout zit hij in de formaties Haggis en The Hones. Later neemt het Fries een steeds grotere plaats in. Breteler maakt poëtische Friestalige liederen die hij zelf zingt en meestal ook begeleidt. Het levert twee cd's met Friestalige liederen op: Lit ús dêrom drinke (Laten we daarom drinken, 2004) en Katarsis (2012).
In 2008 neemt hij het lied As It Jo Wil Is (If It Is Your Will) op voor het album Cohen In Het Fries, In Frysk Earbetoan Oan Leonard Cohen. Hij schrijft zelf de Friese tekst. En in 2012 neemt hij deel aan het project Winterliederen, samen met Henk Scholte, Linde Nijland en Bert Ridderbos.
In 2017 verschijnt de cd Stil met Friese nummers maar ook een paar Engelse covers. Inspiratie haalt Breteler uit het platteland. Zijn zorg om de teloorgang van het Friese platteland is een thema dat vaak terugkomt in zijn werk. Het verdwijnen van de oude visserij en landbouw en een maatschappijkritische blik komen ook naar voren in enkele Friestalige theatervoorstellingen die hij maakte. Zijn echtgenote, Anke Bylsma, speelt een van de hoofdrollen in diverse stukken.
De kritische blik op de samenleving leidt ook tot maatschappelijke betrokkenheid bij Breteler, die in 2021 voor de nieuwe Partij NLBeter meedoet aan de Tweede Kamerverkiezingen. De partij haalt niet genoeg stemmen om in het parlement te komen.
Ondertussen heeft hij al jarenlang hartfalen, sinds hij een operatie onderging vanwege een gezwel op zijn hart, maar naar eigen zeggen had hij daar geen last van. Tot vorig jaar, toen ging het mis, hij krijgt een ICD en dan volgt letterlijk een periode van vallen en opstaan. Hij loopt hersenschade op en zijn hartfalen blijkt in het laatste stadium te zijn. Voor zijn kinderen begint Breteler met het beschrijven van zijn leven en gaat telkens weer vol goede moed verder met fietsen, lopen en zingen, haalt zelfs zijn rijexamen, al mag hij daarna niet gaan autorijden, omdat hij op zijn hoofd valt na weer een klap van de ICD om zijn hart op gang te houden.
Gisteravond maakte Omrop Fryslân bekend dat Gerrit Breteler is overleden. Hij laat een vrouw en twee kinderen achter.
Gerrit Breteler, 1954 - 18 mei 2023