In april 2023 tourt het internationale gezelschap SYSTIR door Nederland en doet onder andere de Concertzaal in Tilburg en TivoliVredenburg in Utrecht aan. De wortels van het illustere gezelschap liggen in Ierland, bij ANÚNA om precies te zijn. SYSTIR..?! Het woord “systir” betekent zus in het IJslands. De naam verwijst echter niet letterlijk naar een zussenrelatie, maar meer naar de connectie tussen de groep en haar luisteraars. SYSTIR wil zich richten op verbondenheid tussen culturen en de feeërieke naam is daarvoor een prachtige metafoor. Zangeres Sara Weeda licht een en ander toe in een interview dat Folkforum mocht overnemen.
SYSTIR wordt gevormd door zes jonge zangeressen en zoals te doen gebruikelijk zijn ze afkomstig uit verschillende windstreken van Europa. Caitríona Sherlock, de zussen Aisling & Lauren McGlynn, Lorna Breen, Sara Weeda en Sara Di Bella trekken in april samen met gitarist Cian O'Donnell door Nederland. Een aardig weetje daarbij is dat Lauren McGlynn 2 liedjes heeft ingezongen voor de animatiefilm Riverdance.
De zangeressen kennen een zeer diverse muzikale achtergrond, die aanschuurt tegen klassiek, rock, maar natuurlijk ook traditionele Ierse muziek. Het resultaat is een spannend palet aan klanken.
Eén van de zangeressen is de Nederlandse Sara Weeda. Zij is bij het publiek bekend van haar samenwerking met ANÚNA. Sara over haar deelname aan SYSTIR: “We gaan in onze muziek op zoek naar de kern van wat de mens door alle eeuwen heen, tot en met nu, bezighoudt. Menselijke ervaringen en emoties, de relatie tussen mens en natuur. Dat soort dingen zijn tijdloos en universeel. Ze vormen voor ons een rode draad door onze muziek, ongeacht genre, stijlperiode en taal. Daarnaast staat in SYSTIR de individuele stem van iedere zangeres meer centraal dan in ANÚNA. We komen allemaal uit hele verschillende muzikale hoeken en dat laten we in SYSTIR juist horen”.
De Systirs zijn verhalenvertellers, of het nu gaat om een mythologisch IJslands of Iers verhaal als in een liedje The Song of the Selkie (een selkie is een mythologisch wezen dat deels mens en deels zeehond is) of een eenvoudig Spaans slaapliedje, Duérmete Niño Hermoso (slaap mooi kind).
Het is een jonge groep, maar met ervaren leden. Wie zijn SYSTIR? Sara Weeda geeft tekst en uitleg in een interview dat Folkforum mocht overnemen:
Om meteen met de deur in huis te vallen: wat betekent “Systir”?
Sara: “Het woord “systir” betekent letterlijk “zus” in het IJslands. Onze naam verwijst echter niet naar onze onderlinge band - afgezien van Aisling en Lauren zijn we geen zussen van elkaar – maar de connectie tussen ons en de luisteraar. Enerzijds hechten we binnen de groep veel waarde aan de individualiteit van iedere unieke zangeres, maar tegelijkertijd zijn wij als groep ook als één stem die zowel universeel als heel persoonlijk is”.
De naam van de groep is dus IJslands, maar jullie groep komt uit Ierland. Zit hier een reden achter?
Sara: “Ja! De naam van de groep is redelijk spontaan ontstaan tijdens een reis in IJsland. De reden dat we de naam niet hebben vertaald naar het Engels is omdat we juist de connectie tussen Ierland en IJsland wilden meenemen in de identiteit van SYSTIR. We zijn sowieso niet volledig Iers, want met Sara DiBella hebben we ook een Italiaanse zangeres in de groep. We willen ons daarom juist richten op verbondenheid tussen culturen, en niet alleen de Ierse cultuur op zich. IJsland en Ierland zijn aan elkaar verwant, zowel genetisch als op het gebied van geschiedenis en verhalen. Deze gedeelde cultuur vormt inhoudelijk de basis voor de muziek die SYSTIR maakt”.
SYSTIR komt voort uit het bekende Ierse koor ANÚNA. Zijn jullie een afsplitsing van dit koor, of is dit een losstaand ensemble?
Sara: “De leden van SYSTIR zingen inderdaad ook allemaal met ANÚNA, maar SYSTIR is echt een op zichzelf staande groep met een ander ethos. Waar ANÚNA bekend staat om het mystieke en net-niet-tastbare, zijn we met SYSTIR juist meer herkenbaar en verbonden met het publiek en de ‘echte wereld”.
Betekent dat ook dat jullie muziek meer eigentijds en ‘down to earth’ is?
Sara: “Op sommige vlakken misschien wel, maar dit betekent niet dat we ineens allemaal popliedjes zingen. Sommige van onze liederen zijn alsnog honderden jaren oud, maar als je alle symboliek uit de verhalen zou vertalen naar de hedendaagse tijd, merk je dat je je hier als luisteraar nog steeds in kunt herkennen. We gaan in onze muziek op zoek naar de kern van wat de mens door alle eeuwen heen, tot en met nu, bezighoudt. Menselijke ervaringen en emoties, de relatie tussen mens en natuur, dat soort dingen zijn tijdloos en universeel. Ze vormen voor ons een rode draad door onze muziek, ongeacht genre, stijlperiode en taal. Daarnaast staat in SYSTIR de individuele stem van iedere zangeres veel meer centraal dan in ANÚNA. We komen allemaal uit hele verschillende muzikale hoeken en dat laten we in SYSTIR juist horen”.
Jullie hebben naast ANÚNA dus verschillende muzikale achtergronden – welke zijn dat?
Sara: “ANÚNA is voor de meeste van ons een belangrijk onderdeel van onze muzikale ontwikkeling, maar verder werken we inderdaad in hele uiteenlopende muzikale gebieden”.
Sorcha is bijvoorbeeld een getrainde en ervaren performer binnen de wereld van muziektheater en musicals. Ze beschrijft zichzelf liever als een ‘actrice die zingt’ dan een ‘zangeres die acteert’, omdat juist het vertolken van een rol en het overbrengen van iemand’s verhaal de basis vormt voor haar zang”.
“Caitríona komt vanuit een hele andere hoek en is juist een ervaren muzikant (zang en fiddle) en kenner op het gebied van de traditionele Ierse muziek. Daarnaast is ze onze expert op het gebied van de Ierse taal”.
“Aisling, Lauren en Sara zijn betrokken bij soundtracks van games en films: Aisling is te horen in de game “Chrono Cross: The Radical DreamerS Edition” (2022) en Lauren in de film “Riverdance: The Animated Adventure” (2021)”
“Cian is afkomstig uit Donegal en heeft zijn muzikale wortels in Ierse traditionele muziek – daarnaast is hij jazz-, blues- en rockmuzikant. Door zijn ervaringen met ANÚNA en met bands is hij met zijn gitaar de perfecte toevoeging aan SYSTIR”.
“Ik zing de twee vocale theme songs van de Nintendo Switch game “Xenoblade Chronicles 3” (2022). En mijn achtergrond is verder dat ik uit de band-wereld kom en jarenlange ervaring als zangeres, instrumentalist en songwriter van zowel folk- als rockmuziek heb”.
Laten jullie die diversiteit ook terugkomen in de muziek van SYSTIR, of proberen jullie deze juist te combineren?
Sara: “Beide! We komen allemaal via verschillende routes uit op hetzelfde principe, namelijk het vertellen van verhalen. Of je dit nu hebt geleerd door Ierse traditionals te bestuderen, een rol in een musical te spelen of een lied in een film- of gamescène te zingen: de essentie is hetzelfde, maar ieder van ons heeft hierin andere inbreng. Daardoor versterken we elkaar en kunnen we samen iets creëren wat enerzijds samenhang en anderzijds veel verschillende facetten heeft.
Op deze manier nemen we in onze shows het publiek mee op een reis die uniek is, maar ook herkenbaar voelt”.
Een voorproefje: Once I Had A Sweetheart (met Lauren McGlynn als solozangeres)
SYSTIR is in april 2023 op tournee in Nederland:
21 april - Concertzaal, Tilburg
22 april - De Verbeelding, Zeewolde
23 april - De De Lawei, Drachten
25 april - TivoliVredenburg, Utrecht
27 april - De Werft, Geel
28 april - Tamboer, Hoogeveen
29 april - Junushoff, Wageningen
Website Systir: https://www.systir.ie/