Voor het eerst waren vorige maand enkele buitenlanders uitgenodigd voor een masterclass van meesterbouwers van de nyckelharpa in Zweden. Daaronder bevond zich onder andere de Nederlander Nikolaj Marks. Uit een artikel in een Zweedse krant blijkt dat ze er vooral onder de indruk waren van een van zijn ontwerpen, 'vanwege de gedurfde vormgeving en het aparte barokgeluid'.

De vaste bezoeker van het Eindhovense folkbal en het Folkwoods festival kent Nikolaj Marks als lid van Travak. Bij het folkbal heeft hij al verschillende keren vol trots zijn 'nyckelangelo' laten zien aan wie dat wilde. Hij kreeg het idee ervoor bij een bezoek aan het Muziekinstrumentenmuseum in Brussel. Daar stelde hij zichzelf de vraag hoe een nyckelharpa eruit zou hebben gezien als de Fransen in de 17de eeuw een dergelijk instrument hadden kunnen bouwen. Daarop besloot hij in zijn werkplaats aan de slag te gaan, het resultaat is op onderstaande foto te zien.

nikolaj marks demonstreert zijn nyckelangelo, foto Ann Svalander
Nikolaj Marks demonstreert zijn 'nyckelangelo aan cursusleider Esbjörn Hogmark en medecursisten Ernst Jan Kalkman en Annette Osann, foto Ann Svalander.

Cursusleider Esbjörn Hogmark, een autoriteit op het gebied van nyckelharpa's, benaderde persoonlijk de buitenlandse deelnemers. Bij de bijeenkomst met 25 deelnemers in het Zweedse Tobo stonden vragen centraal omtrent de verandering, aanpassing en ontwikkeling van de nyckelharpa, maar er konden ook ervaringen uitgewisseld worden. Een lokale Zweedse krant, de Upsala Nya Tidning, stuurde Ann Svalander ernaartoe. We hebben een paar van haar bevindingen hieronder vertaald, wie het Zweeds machtig is kan hier het hele artikel lezen.

...Ook de Nederlander Nikolaj Marks maakt er geen geheim van dat hij hier deels is om te netwerken. Hij heeft zijn laatste bouwsel meegenomen, een nyckelharpa die al opviel onder de cursisten vanwege de gedurfde vormgeving en het aparte barokgeluid. Als niet-Zweed kan hij nooit concurreren op het gebied van de oorspronkelijke traditie, meent hij: Dat gevoel dat jullie in je hart hebben, de smart in de toon...

...Ondertussen is zijn landgenoot, ingenieur Ernst Jan Kalkman, in Tobo om dichter bij de oorsprong van de nyckelharpa te komen, `get the feel of the tradtion', en had de Duitse Annette Osann, werkzaam in Frankrijk, al verscheidene aha-erlebnisse door de tips en trucs die Esbjörn Hogmark gaf, hoewel zij nu al tien jaar lang full-time harpen bouwt...

de deelnemsers aan de masterclass
De deelnemers aan de workshop, Nikolaj Marks staat geheel rechts.

Op onze vraag of hij nog iets toe te voegen heeft aan het Zweedse artikel mailt Nikolaj Marks, die zich in elk geval vereerd voelde met de uitnodiging, dat hij een wat hoger niveau had verwacht van een masterclass, maar ook het vreselijk slechte weer speelde de cursisten parten: "Het grote festival, de Österbybruk Nyckelharpstämma, werd voor het eerst in 35 jaar grotendeels afgelast. Waar normaal zo'n 2000 nyckelharpaliefhebbers op afkomen kon je dit keer probleemloos een kanon afschieten."

Nikolaj heeft op YouTube een filmpje van deze workshop geplaatst. Op www.nyckelharpa.nl kun je meer lezen over Nikolaj Marks en zijn nyckelharpa's.