CD-Prijsafspraak? Nooit iets van gemerkt
De kartelwaakhond NMa neemt de cd-markt onder de loep. Jaqueline van Ginneken en Hans Walraven schreven alvast in de Gelderlander een doorwrocht artikel over mogelijke prijsafspraken in de cd-branche. Opmerkelijk is dat zelfs de plaatselijke prijsbreker Paul Kroese beweert dat er geen geheime prijsafspraken worden gemaakt. Enkele citaten:
…Tien jaar geleden kreeg Paul Kroese wel eens te horen: 'hij mag niet te goedkoop'. De uitbater van de gelijknamige cd-zaken in Nijmegen en Arnhem, trok zich er niets van aan. Hij prijst z'n cd's zoals hij wil, al jaren. En hij krijgt altijd keurig zijn cd's geleverd, niks pesterijtjes met zogenaamde vergeten bestellingen. (…) Kroese zegt dat als er wél een kartelafspraak was geweest, hij zijn winkels al lang had kunnen sluiten. Met 25.000 cd-titels op voorraad heeft Kroese de naam een van goedkoopste cd-zaken in Nederland te zijn. Kwestie van slim inkopen en de adresjes weten. Leveranciers zouden het zich ook niet kunnen permitteren om een grote zaak als Kroese niet te beleveren (…) Kroese: "De leveranciers zijn blij dat ze kunnen leveren. De markt is zó ingezakt, ze bedienen iedereen, Albert Heijn, Blokker. Vroeger zag je cd's alleen in een platenwinkel."…
…De gemiddelde inkoopprijs van een cd ligt op elf, twaalf euro. In de winkel betaal je uiteindelijk tussen de zeventien en twintig euro. Media Markt, een Duitse keten van elektronicawinkels, duikt zelfs onder de inkoopprijs. De nieuwe Red Hot Chili Peppers kost hier 9,99 euro; in de nabijgelegen Bijenkorf is dezelfde cd 19.90 euro geprijsd. De goedkopere cd geldt als lokkertje om klanten naar de winkel te halen. Hoezo kartelafspraken?…
…De Consumentenbond vermoedt echter dat er nog steeds geen sprake is van vrije concurrentie. De overgang van gulden naar euro lijkt tot extra prijsstijgingen te hebben geleid in enkele sectoren, waarvan de cd-branche er één is. Volgens de Consumentenbond zijn de prijzen van top 10-cd's gemiddeld met zo'n tien procent gestegen. "Eerder hebben we ook al aanwijzingen gehad dat er prijsafspraken worden gemaakt in de muziekbranche. Er is toen ook al eens een zwartboek gemaakt, dat was begin jaren negentig", zegt Cecile Nijkamp van de Consumentenbond. De bond heeft de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) om een onderzoek gevraagd. Is er sprake van misbruik van de machtspositie, worden er onderlinge prijsafspraken gemaakt?…
…Hoogleraar 'culturele industrie' Paul Rutten van de Rotterdamse Erasmus Universiteit, die veel onderzoek deed naar de muziekbranche, denkt niet dat er een kartel bestaat. "Ik denk niet dat platenmaatschappijen winkeliers systematisch prijzen opleggen en ze straffen wanneer ze zich daar niet aan houden. Dat wil niet zeggen dat het nooit voorkomt. Platenmaatschappijen proberen grip te krijgen op de dealers en gaan daarin soms wel over de schreef…
…De kosten van opname, promotie, royalties, rechten en fabricage liggen enorm hoog. Rutten: Eén op de zeven releases komt uit de kosten, de rest niet. Bij een nationaal product is dat bijzonder moeilijk omdat de Nederlandse markt niet erg groot is. De prijs is dus heel belangrijk, de marges zijn smal. En het is dus in niemands belang om fiks te gaan concurreren op de prijs. Als je dat wel doet, kom je in een neerwaartse spiraal terecht. Dan komt straks geen enkele maatschappij meer uit de kosten. Datzelfde geldt voor de platenwinkels. Dan vallen er heel snel grote klappen in de sector." …
…Ook al zou er geen cd-kartel bestaan, de platenmaatschappijen proberen wel degelijk grip te houden op de dealers. Zo verklaarde een verkoper uit Utrecht onlangs nog dat Sony Music hem niet langer korting geeft. De reden? Hij had de nieuwste cd van Bruce Springsteen in Duitsland gehaald en die eerder in de winkelschappen gelegd dan Sony wilde tegen een zéér concurrerende prijs. "Dat je dan straf krijgt, vind ik wel heel dubieus. We kennen immers een vrije Europese binnenmarkt", vindt Rutten…
…Boeken vallen ook onder het lage btw-tarief; cd's niet. Ruttens suggestie: "Zet een lager btw-tarief op cd's." Paul Kroese vindt dat een goed plan. Duitsland, een stevige fietsrit van Nijmegen verwijderd, kent immers ook een iets lager tarief (16 procent)…