Nieuw eigen
herkenbaar geluid
De Belgische muziekwereld heeft er weer eens een nieuw eigen geluid bij, dat van Mairan. Deze jonge Vlaamse folkgroep heeft in eigen beheer een indrukwekkende debuut-cd uitgebracht: Mairan. Op de Jong Folk cd stond dit voorjaar al één veelbelovend nummer van dit zeventaal: Sur Les Marches. De verwachtingen die daarmee werden gewekt, lost Mairan met dit sfeervolle debuut-album volledig in.
De groep heeft een eigen herkenbaar geluid, dat door uitstekende muzikanten en zangeressen wordt voortgebracht. De softheid - die Mairan nog wel eens wordt aangewreven - is daar slechts één component van. Met die softheid is overigens niets mis, daar is ook een publiek voor. Maar de groep is veel meer dan dat. Ruwweg zou ik zeggen: van Loreena McKennitt tot klassiek en van Riverdance tot jazz met soms een lekkere swing of een fikse groove, terwijl de samenzang herinneringen oproept aan Bob Frank en Zussen.
Bij het tweede nummer Lines Written (in early spring) moet ik onwillekeurig aan de zoetgevooisde sound van Loreena McKennitt denken, evenals bij het laatste nummer The Wife Of Usher's Well. Maar Mairan maakt duidelijk een stap verder dan de Canadese. De stemmen en de sfeer zijn vaak even hemels, maar de muziek is spannender door invloeden uit jazz en een bredere instrumentale virtuositeit. De groep beschikt over vier jeugdige getalenteerde muzikanten en drie goed met elkaar harmoniërende zangeressen. Daarnaast doet Mairan een beroep op uitstekende gastmuzikanten. Zo is er meteen in het eerste - vrolijke - nummer Willekeurige Liefde en in Sur Les Marches plaats voor de hartverscheurende mondharmonica van Thierry Crommen en krijgen gastblazers jazztrompettist Sam Vloemans en saxofonist (tenor) Wietse Meys in Heil der Liefde de ruimte om fraai te fraseren en schel te schetteren.
Mairan mag dan een jonge groep zijn, hun kwaliteiten komen niet plots uit de lucht vallen. Een kleine drie jaar geleden prees ik reeds de kwaliteiten van pianist Florejan Verschueren toen hij als 20-jarig talent optrad op het Folkfestival Tilburg in het trio Mistoris aan de zijde van zijn vader de accordeonist Flor Verschueren én trompettist Sam Vloemans (toen ook al). Zangeres en boegbeeld van de groep Elly Aerden zwaaide ik eerder lof toe, toen ze in 2002 op het Tilburgs folkfestival samen met Ambrozijn-zanger Ludo Vandeau de zang voor haar rekening nam in het eenmalige Molenkot-project.
Als groep zag ik Mairan twee keer. Drie jaar geleden in Tilburg - toen nog onder de naam Moira - en vorig jaar in Turnhout in het voorprogramma van de Indigo Girls. Beide keren werd ik niet het volle concert lang geboeid. Wellicht door te weinig variatie in de arrangementen, de te lieve uitstraling en een te zwaar accent op de zang van Elly Aerden. Van dat eerste is op dit album absoluut geen sprake meer, over de lieve softheid hebben we 't al gehad en in vocaal opzicht is er meer te beleven naast de belangrijke rol die Elly Aerden vervult. Zo is er het gedurfde en goed uitgepakte a capella gezongen franstalige Le Navire waarin de drie zangeressen Elly Aerden, Lief Proost en Jes Proost worden bijgestaan door Kristof Aerts die voor dit speciale geval de lage tonen niet uit zijn basgitaar peurt, maar uit zijn strot.
Mairan gebruikt hoofdzakelijk traditionele (oud-) Nederlandstalige teksten maar ook bijvoorbeeld teksten in het Frans, Engels en in het Latijn zoals Qualis Nox van Petronius en Aurora waarin de Italiaanse dichter/schrijver Petrarca (14de eeuw) het over zijn grote liefde Laura heeft (toepasselijk dromerige piano en dito altviool). De tekst Le Navire is van de de bekende dichter-xylograaf Max Elskamp.
De teksten zijn gegoten in composities (9 van Elly Aerden, 3 van Florejan Verschueren) die zijn geworteld in traditionele muziek, maar met arrangementen (van de hele groep) van deze tijd. Zoals gezegd is daarin naast folk ruimte voor jazz en een verwijzing naar klassiek. Het laatste nummer sterft zelfs weg in klanken uit de minimal music.
De nummers van Florejan Verschueren zijn ritmisch interessant, zoals het marstempo in Bloedig Zweet waarin hij zijn geliefde staccato speelstijl op de piano goed kwijt kan, of zijn jazzy toetsenwerk op de rhodes in Mijne Man (inventieve percussie van Jan-Kris Vinken), of zijn Dave Brubeck-achtige pianospel in Heil der Liefde, met die heerlijke blazers.
In een aantal nummers van Elly Aerden vallen fraaie strijkers-arrangementen op zoals in Lines Written. Haar knapste compositie vind ik het ruim zes minuten durende Qualis Nox. Het nummer begint met een korte subtiele solo op akoestische gitaar inclusief Ambrozijnige dissontantjes. Dan gaat het over in soft-jazzy muziek met piano, contrabas, gitaar, percussie en als vijfde instrument Elly's stem die zich beperkt tot diediedelie, padapappapa. Na zo'n vier minuten wordt de muziek intiem met enkel piano als begeleiding van de prachtig door Elly - bijna Gregoriaans - gezongen zesregelige tekst. Na een minuut leidt een ingenieuze vervorming van de stem weer tot een soft-jazzy afronding.
Het album - met een voorbeeldige geluidskwaliteit - is in eigen beheer opgenomen. Er is geen andere producer aan te pas gekomen, die taak heeft hoofdzakelijk pianist/componist Florejan Verschuren zelf voor zijn rekening genomen.
Naast de reeds genoemde stemmen, piano, basgitaar, trompet, sax en mondharmonica horen we in het instrumentarium gitaar en altviool (Stefan Wellens), percussie en drums (Jan-Kris Vinken), rhodes en accordeon (Florejan Verschueren) nog een accordeon (gastmuzikant Ivan Smeulders), meer violen (gasten Hans van Kerckhove en Bram van Camp), cello (gast Sofia Novo) en contrabas (gast Joris Van Vinckenroye).
Volgende maand is Mairan aan het werk te zien in Wijnegem (8/11) en in Borsbeek (14/11)
Henk - Waardering 8,5