-door Mirjam Adriaans, foto's Ronald Rietman-
Iain Matthews en BJ Baartmans hebben bij elkaar opgeteld zo'n 70 jaar muzikale ervaring. Toch waren juist zij het die wisten te verrassen op een onverwacht sterke editie van het Crossroads festival in Bergen op Zoom.
Vooraf wist ik wel zo'n beetje wat ik zou kunnen verwachten van het Crossroads festival in Bergen op Zoom. De organisatie had zich de kritiek van afgelopen jaar aangetrokken en gekozen voor een echt luisterfestival voor de liefhebber van americana. De optredende muzikanten kende ik ook min of meer, alleen Marisa Yeaman was voor mij een totaal nieuwe naam. Toch werd ik verrast, en wel door oude rotten in het vak. BJ Baartmans (een goeie 30 jaar ervaring) wist zonder meer zijn stempel op de middag te drukken met spannend gitaarspel bij zowel Yeaman als Shannon Lyon, maar ook zijn eigen set, geheel akoestisch, maakte indruk. En hoewel ik de muziek van Iain Matthews (ruim 40 jaar in het vak) met het Searing Quartet nog steeds iets te jazzy vind naar mijn smaak wisten zij me met sterk spel toch te boeien tot het einde.
Het affiche van Crossroads belooft veel gitaarwerk, aan de Australische Marisa Yeaman de taak om het festival te beginnen. Haar spel is helaas wat beperkt, maar haar teksten weten mijn aandacht te trekken. Haar liedjes gaan over onder meer Parijs (Montmartre Tonight), het touren (Roadcase Blues) en wat mij vooral raakt is Nightingale, een lied dat ze schreef na het lezen van een verhaal van Langston Hughes. Het gaat over de liefde en de tragische gevolgen, in het zuiden van de VS, jaren '30. Na een paar nummers nodigt ze BJ Baartmans uit op het podium en zijn begeleiding zorgt ervoor dat het ook muzikaal spannend wordt. Volgens mij komt alles van haar laatste album Voices From The Underground, dat in maart en april hoog scoorde in de Euro Americana Charts.
Dan mag BJ Baartmans solo aan de bak en het wordt een van de mooiste optredens van de vele keren dat ik hem al zag. Hij speelt enkel akoestische gitaar en zijn eigen werk, in het Nederlands zoals we dat al een aantal jaren van hem gewend zijn. Oorsprong is liefdevol, het lied ontstond op de dag dat zijn zoon Tom sterk genoeg werd om de voordeur open te doen, terwijl dochter Anna had uitgevogeld hoe het traphekje los te krijgen en aan de wandel te gaan. Bij Paradijs legt ie uit dat ie een jaar heeft kunnen leven van dit liedje, dat ontstond na een lange wandeling op zoek naar een station, maar "da's het fijne van het singer-songwritersbestaan, dat je mooi aan de kost kunt komen van andermans en je eigen ellende." Ronduit indruk maakt hij met Monument Kamp Westerbork. Hij voert het niet zo vaak uit, maar terwijl hij het zingt met zijn karakteristiek gerafelde stem kun je een speld horen vallen en voel je dat de emotie loskomt in de luisteraars, die hem dan ook terecht belonen met een groot applaus.
De Canadees Shannon Lyon is een paar jaar uit beeld geweest, maar is nog steeds een fijne singer-songwriter met sterke liedjes. In januari zag ik hem met zijn Townes Trio, dit keer doet ie alleen eigen werk. Er komen veel oudere liedjes van hem, ook hij nodigt BJ Baartmans uit om mee te spelen, hetgeen het hoogtepunt van de set oplevert met Someday Mourning, van de plaat Safe Inside. Het is een stuk dat doet denken aan het beste werk van Townes Van Zandt en eindigt in een prachtig gitaarduet, waarin de twee het beste uit zichzelf peuren. Overigens schrijft Lyon geen liedjes, hij vindt ze, deze kwam ie tegen op de Veluwe, op de fiets. Lijkt heel gewoon, toch maakt hij er een bijzondere song van. Hij sluit af met een lekker ingetogen Blue Flowers, van zijn jongste cd This Love, This Love, het is goed om te zien dat deze singer-songwriter weer in vorm is na een moeilijke periode.
Over Kelly Joe Phelps & Corinne West kan ik kort zijn. Phelps is een uitstekende gitarist en ik mag de stem van Corinne West wel, maar het wordt nergens echt spannend. Misschien komt dat toch door de Westcoast Sound, een geluid dat volgens Phelps alleen mensen van buiten de Amerikaanse westkust herkennen. Voor mij is het in elk geval te zoet van klank, hoe goed het ook gebracht wordt.
Organisator Jos van den Boom was vorig jaar op Naked Song en werd daar verrast door een man van wie hij al zo'n 45 albums heeft. Met het Searing Quartet bleek Iain Matthews zichzelf toch te kunnen vernieuwen en zo werd de hoofdact van Crossroads editie 2011 geboren. Zelfs de datum werd vastgesteld aan de hand van de agenda van Matthews. Het is tegelijk een experiment, de vraag is hoe het publiek zal reageren op de jazzy begeleiding met toetsen, saxen, bas en drums. Na het eerste nummer zijn er verbaasde reacties, "dit is jazzy, maar het is wel goed" hoor ik iemand zeggen. Voor mij is het ook verrassend, ik had verwacht dat het net als vorig jaar te kriebelig zou worden en dat is niet het geval. Dus blijf ik zitten tot het einde, om deze oude rot in de folk aan het werk te zien met een jazz ensemble, met als kers op de taart God's Eye View, een intens gebracht en prachtig uitgesponnen lied dat Matthews schreef voor zijn vader die hij nooit ontmoet heeft.
Met een goede honderd bezoekers toont Van den Boom zich tevreden over de afsluiting van het tiende seizoen Crossroads Radio Sessies. Zondagen in mei leveren altijd concurrentie, of dat nu op muzikaal of ander gebied zoals weer, familiebezoek of sport is. Dus wordt er nagedacht over een verhuizing van het Crossroads festival naar eind maart, begin april en naar de zaterdag. We zijn benieuwd, deze sterke editie smaakte alvast naar meer.
Zuidwest TV maakte opnamen, die zijn deze week op de lokale zender te zien en later te bekijken via de website www.zuidwesttv.nl. Op 14 juni is de laatste Sessie van dit seizoen, dan met Gregory Alan Isakov en Robyn Ludwick, na de zomervakantie wordt op 15 september voor de lefde keer begonnen met Barnaby Bright en Jeff Talmadge. Meer info over de sessies vind je op www.crossroadsradio.nl.